UX – cz. 2 – jak zacząć?

Zadaniem UX Designera jest dowiedzieć się jak najwięcej o użytkowniku, do którego kierujemy produkt. W tym celu ma do dyspozycji wiele metod badawczych, które pozwalają osiągnąć ten cel. Wydaje się to proste, ale… którą metodę wybrać, aby była najlepsza w konkretnym przypadku? Jak przygotować się do przeprowadzenia badania i jak znaleźć właściwych kandydatów do udziału w badaniu? Na te pytania odpowiemy w tym artykule.

W pracy UX Designera kluczową rolę pełni etap przygotowawczy, ponieważ to od niego zależy, czy wnioski, które na końcu wyciągniemy będą prawidłowe. Proces badawczy rozpoczynamy od zapoznania się z tematyką badań, segmentem rynku oraz grupą badawczą. Z autopsji wiemy, że warto skorzystać z wiedzy oraz doświadczenia osób zlecających badanie lub sił sprzedaży, które zwykle są najbliżej naszego użytkownika końcowego.

Siły sprzedaży mają regularny kontakt z klientami i zdobywają cenne informacje na temat ich potrzeb, preferencji, problemów i opinii. Wykorzystanie tej wiedzy pozwala uniknąć założeń na temat użytkowników i opierać działania związane z projektowaniem na rzeczywistych danych. Ponadto informacje od sił sprzedaży pozwalają lepiej zrozumieć, które funkcje są najbardziej pożądane przez klientów. To umożliwia tworzenie produktów lub usług bardziej dopasowanych do rzeczywistych potrzeb.

Włączenie sił sprzedaży pozwala także na optymalizację procesów – UX designerzy, korzystając z wiedzy SF, mogą wprowadzić zmiany w interfejsach i doświadczeniach użytkownika, które ułatwią proces sprzedaży, zwiększą konwersje i poprawią wyniki finansowe firmy. Istotny jest też feedback po wdrożeniu, który pozwala poprawić doświadczenia użytkowników, prowadząc do lepszych rezultatów biznesowych i zadowolenia klientów.

Oto kroki do wdrożenia UX:

Plan badawczy

Dokument, który pozwoli nam uporządkować podstawowe założenia planowanego procesu badawczego. Dla klienta oraz zespołu będzie stanowił zarys działań, które będą realizowane w najbliższym czasie.

Formalny plan badawczy powinien zawierać:

1. Informacje o realizowanym projekcie – jakiego produktu dotyczą badania oraz jakie cele użytkowników realizuje.
2. Zagrożenia – warto zastanowić się, co może pójść nie tak oraz jakie obszary mogą sprawić problem, np. użytkownicy nie są biegli w używaniu aplikacji mobilnych.
3. Cel badań – wyjaśnienie, na jakie pytania szukamy odpowiedzi oraz czego chcemy się dowiedzieć w toku przeprowadzonych badań.
4. Metoda badawcza – informacja o tym, jaka metoda pozwoli zrealizować postawione cele. Ze względu na szeroki wachlarz dostępnych metod badawczych bardzo ważne jest dobranie odpowiedniej metody na podstawie racjonalnych przesłanek, a nie osobistych preferencji.
5. Respondenci – zdefiniowanie, jakimi cechami będą wyróżniać się respondenci, w jaki sposób będziemy ich rekrutować, ilu ich będzie oraz jakie wynagrodzenie za poświęcony czas zostało przewidziane.
6. Analiza i wyniki – określenie, w jaki sposób zostanie przeprowadzona analiza oraz w jaki sposób zostaną zaprezentowane wyniki.
7. Harmonogram – rozplanowanie przebiegu badań z uwzględnieniem co najmniej trzech najistotniejszych terminów – rozpoczęcie rekrutacji, przeprowadzenie sesji badawczych oraz dostarczenie wyników. W proces badawczy zaangażowane jest wiele osób, dlatego warto uwzględnić w harmonogramie bufory czasowe na wypadek, gdyby poszczególne etapy miały się przesunąć.

Dobór metody badawczej

Najważniejszym zadaniem jest dobranie odpowiedniej metody badawczej. Aby to zrobić musi znać ich specyfikę oraz korzyści i zagrożenia. Podczas doboru metody warto zastanowić się nad kilkoma obszarami:

1. Cel badania i etap, w którym znajduje się projekt – czy wiesz kim są użytkownicy? Czy produkt jest nowy, czy też przeprojektowujemy istniejące rozwiązanie?
2. Rodzaj danych, które chcemy pozyskać – czy rozumiemy zachowania i frustracje użytkowników? Czy potrzebujemy inspiracji?
3. Dostępność użytkowników – czy mamy łatwy dostęp do użytkowników? Czy tematyka badań może być drażliwa lub krępująca dla użytkowników?
4. Kontekst użycia – czy chcemy przeprowadzić obserwację użytkowników? Czy ważny jest dla nas naturalny kontekst użycia?
5. Budżet i harmonogram – jaki budżet został przewidziany na przeprowadzenie badania? Ile mamy czasu na przeprowadzenie badania?
6. Zespół projektowy i badawczy – ile osób będzie prowadziło badanie? Jaka jest ich dostępność oraz specjalizacje? Czy klient chce obserwować przebieg badania?

W żadnym projekcie nie będziemy w stanie skorzystać z każdej dostępnej metody badawczej, dlatego warto łączyć ze sobą komplementarne techniki badawcze, np. jakościowe z ilościowymi, dzięki czemu możemy poznać problem z różnych perspektyw.

Dobór próby oraz rekrutacja uczestników badań

Najczęściej stosowanym sposobem na ustalenie próby w badaniach jest dobór celowy. Badacz rekrutuje osoby na podstawie wcześniej zdefiniowanych kryteriów, np. są właścicielami lokali gastronomicznych.

Rekrutować respondentów można na kilka sposobów. Jednym z nich jest skorzystanie z pomocy wyspecjalizowanej agencji badawczej, jednak w takiej sytuacji trzeba liczyć się z dodatkowymi kosztami. Jeśli ze względów finansowych zespół nie może pozwolić sobie na skorzystanie z tej usługi, warto przeprowadzić samodzielną rekrutację, m.in.: w mediach społecznościowych, w grupach tematycznych, czy wewnątrz organizacji.

Rekrutacje oraz selekcję respondentów ułatwi nam wcześniej utworzony kwestionariusz rekrutacyjny, który można przeprowadzić online lub podczas rozmowy telefonicznej. Warto w nim zawrzeć pytania filtrujące, dzięki którym wykluczymy osoby, które nie pasują do ustalonych kryteriów. Istotne jest również zapytanie respondenta o preferowany termin, w którym mógłby się spotkać.

W tym tekście omówiliśmy kluczowe aspekty związane z rozpoczęciem pracy w dziedzinie UX Designu. Są one kluczowe dla skutecznego rozpoczęcia działań UX i pozwalają na zrozumienie użytkowników oraz efektywne prowadzenie badań, co w rezultacie przekłada się na udane projekty i produkty spełniające rzeczywiste potrzeby użytkowników.

W Interactive Systems uwzględniamy UX na etapie projektowania programów lojalnościowych, ponieważ wpływa na zadowolenie klientów, ułatwia uczestnictwo, zachęca do lojalności, wspiera zaangażowanie, umożliwia oraz stanowi przewagę konkurencyjną. Rozwiązania user-friendly mają duży potencjał wzmocnienia więzi z klientami i budowania trwałych relacji z marką.

Bibliografia:

• I. Mościchowska, B. Rogoś-Turek, Badania jako podstawa projektowania User Experience, Wyd. PWN, Warszawa 2015
• https://www.witflow.com/kanwa-planowania-badan-ux